Cơ hội nào cho xe máy VinFast tại Việt Nam

VinFast đang tạo sóng dư luận tốt để thông tin sản phẩm và thương hiệu tiếp cận nhanh đến khách hàng. Trên truyền thông, rất nhiều người ủng hộ nhưng cũng có những nghi hoặc về cách tiếp cận thị trường của hai mẫu xe mới. Để thay đổi suy nghĩ của người Việt về xe máy chạy điện thay vì xăng, hãng xe của Vingroup có những lợi thế và cũng đối mặt nhiều thách thức.

Những lợi thế

Phương tiện sử dụng năng lượng sạch thay thế cho động cơ đốt trong đang là xu hướng toàn cầu. Với lợi thế về bảo vệ môi trường, không phụ thuộc vào tài nguyên, động cơ điện là phương án đang áp dụng rộng rãi, thậm chí trở thành yêu cầu bắt buộc ở một số nước. VinFast đang đứng trước cơ hội đón đầu tương lai của thế giới, thay đổi thói quen người dùng.

Ông Hoàng Hà, nguyên giám đốc marketing, bán hàng một hãng xe máy Nhật tại Việt Nam cho rằng nếu VinFast có những sản phẩm giá tốt cộng thêm hệ sinh thái hỗ trợ cho xe điện, khả năng thành công sẽ cao. Trường hợp giá xe cao, tập khách hàng có thể chỉ là những người có thu nhập tốt. 

Thử khả năng chịu nước của xe điện Klara ở độ sâu 500 mm trong 30 phút.

Trong kế hoạch phát triển, hệ sinh thái xe điện của VinFast sẽ gồm trạm sạc và thuê pin, hệ thống đại lý ủy quyền và hệ thống điện toán đám mây cùng ứng dụng mobile hỗ trợ sản phẩm.  Bản thân xe cũng được tích hợp nhiều công nghệ mới ứng dụng công nghệ thông tin hay động cơ chịu nước, thứ mà xe xăng không làm được. Ở buổi lễ khánh thành nhà máy hôm 3/11, xe điện được ngâm trong nước sâu 500 mm, thời gian 30 phút và vẫn chạy tốt. Với xe xăng, mực nước ngập sâu như thế rất dễ chết máy.

Dự tính đến năm 2020, VinFast sẽ có từ 30.000-50.000 trạm sạc, cho thuê pin trên toàn quốc. Thương hiệu xe Việt sẽ tận dụng chuỗi của hàng tiện ích sẵn có để làm trạm sạc thường cho khách ngay sau khi bán lô sản phẩm đầu tiên và triển khai các hệ thống hỗ trợ khác tiếp theo đó.

Hiện chưa có hãng xe điện nào cung cấp trạm sạc và cho thuê pin. Như vậy, nếu những tính toán của VinFast về hạ tầng và dịch vụ sau bán hàng đáp ứng nhu cầu, khả năng cạnh tranh trên thị trường hoàn toàn khả quan, nhất là khi có thêm những sản phẩm mới năm 2019. 

Một chuyên gia khác trong ngành nhận định, với giá ưu đãi ban đầu là 21 triệu và 35 triệu cho hai phiên bản, không khó để người Việt có thể tiếp cận, nhất là những khách hàng đã dùng nhiều sản phẩm trong hệ sinh thái của Vingroup. Câu chuyện khó khăn hơn khi hãng quay về bán với giá 34 triệu và 57 triệu, tập khách hàng sẽ thu nhỏ lại. 

"Khi đó, có thể hãng sẽ lại ra mẫu xe mới và đó mới là xe gánh trọng trách doanh số", vị này phân tích.

Cách làm này có thể sẽ tương tự như ở mảng ôtô, khi khá nhiều ý kiến cho rằng hai mẫu SUV và sedan ban đầu đóng vai trò marketing, tạo độ phủ thương hiệu, xe nhỏ cỡ A tiếp theo mới là "xe để bán".

Theo thống kê của Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia, mỗi năm có khoảng 250.000 – 300.000 chiếc xe điện các loại bán ra. Con số này cũng tương đương giai đoạn đầu sản xuất của nhà máy xe điện VinFast. 

Hãng xe Việt cho thấy sẵn sàng đáp ứng số lượng lớn ra thị trường, việc còn lại theo các chuyên gia là sớm hoàn thiện hạ tầng trạm sạc, đổi pin và cách định giá.

Những thách thức

Hai thách thức lớn nhất mà các chuyên gia cho rằng VinFast phải vượt qua là mức giá ngang ngửa xe máy truyền thống cùng kích cỡ và thay đổi thói quen tiêu dùng, quan niệm về xe máy điện của khách Việt.

Klara chạy ắc-quy axit-chì (ắc-quy ướt) có giá 34 triệu và chạy pin lithium-ion (pin khô) giá 57 triệu. Trong tầm giá 34 triệu, người Việt có thể lựa chọn xe ga như Honda Vision (xe ga bán chạy nhất hiện tại), Yamaha Acruzo. Trong khi đó, lên mức 57 triệu là sân chơi của các dòng tiệm cận cao cấp như Honda SH mode, Piaggio Liberty. 

Klara pin lithium-ion tại nhà máy VinFast ở Hải Phòng, giá 57 triệu đồng.

Bùi Sinh, một chuyên gia trong ngành xe cho rằng sẽ khá khó để khách hàng sẵn sàng mua ngay xe điện nếu giá là 34 và 57 triệu cho hai phiên bản. Cũng vì vậy, trong lô hàng đầu tiên, hãng ưu đãi mức 21 và 34 triệu, dễ tiếp cận hơn. Ông phân tích thêm, để chuyển tiếp có thể động cơ hybrid xăng-điện sẽ hiệu quả hơn, tuy vậy hiện nay công nghệ này chưa nhiều hãng ứng dụng, sẽ rất tốn kém khi theo đuổi, chi phí vì vậy còn cao hơn.

Giá xe máy ở Việt Nam hiện chia làm 4 phân khúc, từ 18-22 triệu là xe số phổ thông, 27-32 triệu là xe ga phổ thông, 37-42 triệu là xe ga thời trang và 50 triệu trở lên là xe cao cấp. Giá nguyên gốc 34 triệu và 57 triệu của xe VinFast đang nhắm đến phân khúc tiệm cận cao cấp của xe ga truyền thống. Hiện phân khúc này có nhiều sản phẩm của các ông lớn Honda, Yamaha, Piaggio. 

Không chỉ vấp phải sự cạnh tranh từ xe máy truyền thống, Klara còn phải đấu với xe điện giá rẻ tràn ngập. Thương hiệu xe Việt muốn tạo ra sản phẩm vượt tầm những mẫu xe điện đang bán trên thị trường, vì vậy cần thay đổi tư duy người dùng.

Anh Nguyễn Sơn, người nhiều năm bán xe điện tại Hà Nội cho rằng, lượng xe điện bán nhiều nhất vẫn là các thương hiệu Trung Quốc với giá 10-15 triệu. Lợi thế của các mẫu xe này là kiểu dáng nhỏ, thiết kế cá tính nhắm đến khách hàng trẻ, nhưng chất lượng hoàn thiện không cao. Các trang bị như khung, hệ thống giảm xóc chất lượng kém (thậm chí có xe không trang bị giảm xóc sau), chất liệu nhựa, nước sơn không đẹp. Tuy vậy, vì giá rẻ nên bán chạy. 

Một số hãng đầu tư bài bản cho xe điện như SYM, Pega (trước đây là HK Bike). Pega từng ấp ủ ra mắt mẫu xe điện thông minh, sử dụng các công nghệ, động cơ của Bosch. Nhưng dự án "đi vào quên lãng" chỉ chưa đầy một năm. 

Các chuyên gia theo dõi ngành khi có mặt ở nhà máy đánh giá, mức độ hoàn thiện sản phẩm của VinFast là khá tốt, ngang ngửa thậm chí cao hơn xe máy truyền thống. Tức là, hãng xe Việt đang tạo ra một định nghĩa mới về xe máy điện, chất lượng hoàn thiện hơn, nhiều công nghệ hơn, hệ thống dịch vụ sau bán hàng, bảo dưỡng sửa chữa cùng thuận tiện hơn.

Xe điện Nhật Bản Terra A4000i ra mắt tại Hà Nội năm 2014. Giá cao khiến dòng xe này không chiếm được thị phần.

Cách định giá thế nào để khách hàng không quá khó chấp nhận là một bài toán với VinFast. Dòng xe điện cao cấp Nhật Bản Terra A4000i, giá 90 triệu đồng, tương đương Honda SH, là một bài học. Terra đầy công nghệ, sử dụng bộ pin lithium-ion dung lượng 40 Ah, động cơ công suất 4.000 W nhưng giá quá cao khiến dòng xe này vắng bóng trên thị trường. Klara rẻ hơn nhiều, cao nhất chỉ ở ngưỡng 57 triệu.

"Việc khó nhất là thuyết phục khách hàng, với 30 triệu, xe điện VinFast vượt trội xe ga truyền thống ở mọi công năng, chi phí sử dụng, sự thuận tiện trong bảo hành, bảo dưỡng cũng như độ bền, chất lượng sản phẩm", một chuyên gia nói. Việc này, cần chứng minh theo thời gian và thực tế trải nghiệm.

Ngọc Tuấn